Chim yến làm tổ như thế nào? Khám phá quy trình yến xây tổ

Chim yến là loài chim đặc biệt với tập tính làm tổ độc đáo. Chính những chiếc tổ do chim yến tạo ra đã trở thành một trong những sản phẩm quý giá nhất từ thiên nhiên – tổ yến sào. Vậy chim yến làm tổ như thế nào? Quy trình chim yến xây tổ ra sao? Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây!

Chim yến làm tổ bằng gì?

Chim yến làm tổ bằng gì? Nhiều người có thể nghĩ rằng tổ yến được làm từ rơm rạ, lá cây hay các loại sợi tự nhiên như những loài chim khác. Thực tế, tổ yến được tạo nên từ chính dịch tiết nước bọt của chim yến.

Khi đến mùa sinh sản, cách yến làm tổ là tiết ra nước bọt, từng chút một bện lại thành tổ. Qua thời gian, dịch này khô dần, kết tinh thành một khối cứng cáp và bám chặt vào vách đá hay tường nhà yến.

Tổ yến được tạo thành từ nhiều lớp nước bọt xếp chồng lên nhau, mỗi đêm chim yến lại quẹt một lớp và chờ cho lớp đó khô đi rồi tiếp tục xây thêm. Quá trình này diễn ra trong nhiều tuần cho đến khi tổ hoàn chỉnh. Đây chính là tổ để chim yến ấp trứng và nuôi dưỡng chim non.

Chim yến làm tổ ở đâu?

Vị trí làm tổ của chim yến đảo

Chim yến đảo sinh sống trong các hang động tự nhiên, đặc biệt là những vách đá cheo leo ven biển. Khi chọn nơi làm tổ, yến đảo rất cẩn trọng, ưu tiên những vị trí có độ ẩm cao, ít ánh sáng, cường độ ánh sáng thấp (khoảng 2 lux) và ít bị đe dọa bởi thiên địch như cú mèo, dơi hay rắn.

Vị trí làm tổ của chim yến nhà

Chim yến nhà có tập tính tương tự yến đảo nhưng được con người tạo điều kiện thuận lợi để làm tổ trong những ngôi nhà yến. Để dẫn dụ chim yến, người ta sử dụng hệ thống âm thanh mô phỏng tiếng gọi bầy đàn, kết hợp với điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm lý tưởng.

Bạn có biết: Chim yến ăn gì để sống?

Chim nào sẽ đảm nhiệm nhiệm vụ làm tổ?

Vào mùa sinh sản, mỗi đôi chim yến sẽ chọn một vị trí làm tổ thích hợp và cố định trong nhiều năm. Đối với những con chim mới trưởng thành, chim đực sẽ chủ động xây tổ trước và phát ra tiếng kêu để thu hút chim mái đến làm tổ chung. Việc tìm bạn tình có thể diễn ra nhanh hay chậm tùy vào điều kiện môi trường và số lượng chim mái trong khu vực.

Đối với những cặp chim yến đã sinh sản trước đó, cả chim trống và chim mái cùng nhau thực hiện nhiệm vụ làm tổ. Điều này giúp tối ưu thời gian con yến làm tổ và đảm bảo tổ đạt được chất lượng tốt nhất để nuôi dưỡng chim non.

Chu kỳ sinh sản và làm tổ là bao lâu?

Mỗi cặp chim yến có thể trải qua 2 đến 3 chu kỳ sinh sản mỗi năm. Dưới đây là các giai đoạn chính:

• Làm tổ: từ 30 – 40 ngày
• Đẻ trứng: từ 8 – 14 ngày
• Ấp trứng: từ 22 – 28 ngày
• Nuôi con: từ 45 – 51 ngày
• Nghỉ ngơi: khoảng 7 ngày
• Làm tổ lại: từ 30 – 32 ngày (4 tuần)

Quy trình làm tổ của chim yến đảo

Vào mùa sinh sản (thường từ tháng 1-3), chim yến đảo sẽ bắt đầu chọn vị trí trên các vách đá trong hang để xây dựng tổ. Quy trình chim yến làm tổ cụ thể như sau:

• Tiết nước bọt: Khi đêm xuống, tuyến nước bọt của chim yến phát triển mạnh hơn, chúng dùng cơ hàm ép nước bọt và đẩy ra mép tổ bằng lưỡi.
• Xây dựng nền tổ: Chim yến bắt đầu đu mình vào mép vách đá, chúc đầu xuống dưới và liên tục quẹt nước bọt lên thành tổ. Lúc đầu, cấu trúc tổ khá thưa như xơ mướp.
• Hoàn thiện tổ: Sau nhiều đêm liên tục, tổ yến trở nên dày và chắc chắn hơn. Trung bình mỗi đêm, chim yến có thể xây thêm khoảng 1mm tổ.
• Chuẩn bị đẻ trứng: Khi tổ yến đạt kích thước phù hợp, chim yến sẽ bắt đầu quẹt nước bọt vào lòng tổ để tạo không gian đặt trứng. Nếu tổ có lớp màng mỏng như xơ mướp, điều đó báo hiệu chim yến sắp đẻ trứng.

Quá trình hoàn thiện tổ yến đảo có thể kéo dài từ 30 – 40 ngày.

Quy trình làm tổ của chim yến nhà

• Ban ngày: Chim yến nhà dành phần lớn thời gian để bay lượn và kiếm ăn.
• Buổi tối (18h00 – 20h00): Chim yến trở về tổ, nghỉ ngơi khoảng 30 – 60 phút trước khi bắt đầu công việc làm tổ.
• Khoảng thời gian làm tổ chính (20h00 – 03h00 sáng): Đây là thời điểm chim yến tích cực tiết nước bọt để xây tổ. Trung bình một ngày, chim yến sẽ quẹt nước bọt lên tổ khoảng 12 lần. Khi đến giai đoạn sắp đẻ trứng, tần suất này có thể tăng lên 15 lần/ngày.

Sau khoảng 50 ngày, một tổ yến nhà sẽ được hoàn thành với kích thước trung bình từ 40 – 50mm. Quá trình làm tổ lần đầu của chim yến nhà có thể mất tới 4 tháng, nhưng ở những lần sau, chúng chỉ mất khoảng 1 tháng để hoàn thiện tổ mới. Nếu không khai thác, chim yến bố mẹ sẽ tiếp tục làm tổ chồng lên tổ cũ để sử dụng cho mùa sinh sản tiếp theo.

Nhìn chung, mỗi cặp chim yến sẽ thực hiện quá trình làm tổ, đẻ trứng, ấp trứng, nuôi con và sau đó rời tổ để tiếp tục chu kỳ mới. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác tổ yến theo chu kỳ sinh sản của chúng.

Vậy tần suất khai thác tổ yến là bao lâu? Khi đàn yến đã ổn định, có thể khai thác tổ yến từ 3-4 lần trong một năm. Các thời điểm khai thác tổ yến phù hợp trong năm gồm tháng 3, 4, 8, 9, 11 và 12. Đây là những giai đoạn chim yến đã rời tổ và tổ yến đạt chất lượng tốt nhất.

Hình dạng của tổ yến

Tổ yến sào là một trong những sản phẩm thiên nhiên quý giá, có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao. Hình dáng và kích thước của tổ yến không chỉ phản ánh quá trình xây dựng tỉ mỉ của chim yến mà còn ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm của tổ.

Tùy thuộc vào điều kiện môi trường, loài yến, vị trí và thời gian làm tổ, tổ yến có thể có kích thước lớn hoặc nhỏ khác nhau. Các tổ lớn thường có giá trị cao hơn do trọng lượng nhiều hơn và có thể chứa nhiều dinh dưỡng hơn.

Kích thước của tổ yến khá đa dạng, tuy nhiên về hình dáng, chúng thường có sự tương đồng. Quan sát bằng mắt thường, tổ yến có hình dáng giống như nửa chén trà được úp vào và bám chắc vào vách đá tự nhiên hoặc các thanh gỗ trong nhà nuôi yến.

Các loại tổ yến thường gặp

• Bạch yến (Tổ yến trắng): Bạch yến là loại tổ yến phổ biến nhất, chiếm khoảng 80-90% sản lượng tổ yến trên thị trường. Màu trắng của tổ yến này đến từ việc chim yến làm tổ trong môi trường hang động hoặc nhà yến có điều kiện thoáng mát, ít chịu tác động từ các khoáng chất tự nhiên.
• Hồng yến: Hồng yến có màu cam nhạt đến cam đậm, hiếm hơn bạch yến và thường có giá cao hơn. Màu sắc của hồng yến được hình thành do sự tương tác giữa tổ yến và các khoáng chất trong môi trường sống.
• Huyết yến: Huyết yến là loại tổ yến quý hiếm nhất và có giá trị cao nhất trên thị trường. Sở dĩ huyết yến có màu đỏ là do sự kết hợp của tổ yến với khoáng chất trong môi trường tự nhiên trong thời gian dài, trải qua quá trình oxy hóa và hấp thụ dưỡng chất.

Độ dinh dưỡng của tổ yến

Tổ yến nổi tiếng với hàm lượng dinh dưỡng dồi dào, mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tổ yến chứa khoảng 50-70% protein, là nguồn cung cấp protein tự nhiên dễ hấp thụ. Đặc biệt, tổ yến chứa 18 loại axit amin, bao gồm: Valine, leucine, isoleucine, threonine, lysine, arginine,…

Tổ yến cũng giàu khoáng chất quan trọng như: Canxi, Sắt, Kẽm, Mangan (Mn),…Đồng thời yến chứa nhiều collagen tự nhiên, glycoprotein và các chất chống oxy hóa trong yến giúp cơ thể hấp thụ dưỡng chất hiệu quả hơn, tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể phòng chống bệnh tật hiệu quả.

Tổ yến không chỉ là nơi trú ngụ và sinh sản của chim yến mà còn là món quà thiên nhiên ban tặng với giá trị dinh dưỡng cao. Việc hiểu rõ về quá trình chim yến làm tổ giúp chúng ta trân trọng hơn công sức của loài chim nhỏ bé này. Nếu bạn đang tìm kiếm nguồn yến sào chất lượng, hãy tham khảo ngay các sản phẩm yến tại Bửu Yến – thương hiệu uy tín chuyên cung cấp yến sào cao cấp, đảm bảo giá trị dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe!